PHỤC HỒI CHỨC NĂNG LIỆT NỬA NGƯỜI DO TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO
Liệt nửa người là liệt một tay và một chân cùng bên. Tai biến mạch máu não (Đột quỵ) là tình trạng rối loạn khu trú chức năng não tiến triển nhanh trên lâm sàng thường do mạch máu nuôi dưỡng một vùng não bị tắc hoặc vỡ làm vùng não đó bị tổn thương, hậu quả là phần cơ thể do vùng não đó chi phối bị rối loạn hoạt động.
Tai biến mạch máu não là loại bệnh lý thường gặp, thường xảy ra ở người trên 45 tuổi trong đó 2/3 xảy ra ở tuổi trên 65, nam thường bị nhiều hơn nữ. Tai biến mạch máu não có thể gây tử vong nhanh, có tỷ lệ tử vong cao, đứng hàng đầu trong các bệnh thần kinh và là nguyên nhân gây tử vong thứ hai sau các bệnh tim mạch.
Tai biến mạch máu não cũng để lại nhiều di chứngở các mức độ khác nhau và dẫn đến tàn tật nhiều nhất.
Chỉ định xét nghiệm cận lâm sàng:
Chụp CT hoặc MRI sọ não; điện tâm đồ, XQuang tim, phổi, siêu âm tim, các xét nghiệm sinh hóa, huyết học, đông máu, siêu âm mạch cảnh, chụp động mạch não.
Khởi phát đột ngột và diễn biến nhanh, có các dấu hiệu thần kinh khu trú kéo dài quá 24 giờ. Chụp CT hoặc MRI não.
Cơn thiếu máu não thoáng qua (các rối loạn chức năng kéo dài không quá 24 giờ)
Chấn thương sọ não.
U não
Viêm não, màng não
Xơ cứng rải rác
Tai biến mạch máu não do chảy máu não: Thường xảy ra ở người cao tuổi (liên quan đến tăng huyết áp), hoặc người trẻ tuổi (liên quan đến dị dạng mạch máu não)
Tai biến mạch máu não do thiếu máu não cục bộ: có 03 loại
Tắc mạch do huyết khối
Tắc mạch do cục tắc di chuyển từ nới khác đến
Thiếu máu não cục bộ cũng có thể xảy ra khi mạch máu bị xơ vữa gây hẹp nhưng chưa tắc hẳn.
PHỤC HỒI CHỨC NĂNG VÀ ĐIỀU TRỊ
Nguyên tắc phục hồi chức năng và điều trị
Đảm bảo thông khí:
Nằm nghiêng; loại bỏ dị vật trong miệng; hút đờm rãi khi cần.
Bệnh nhân hôn mê Glasgow < 8 điểm, có ứ đọng đờm rãi phải đặt nội khí quản, thở máy.
Theo dõi sát các chỉ số sinh tồn để có biện pháp xử trí kịp thời
Kiểm soát huyết áp
Chăm sóc toàn diện: Đảm bảo dinh dưỡng, chống loét, điều chỉnh nước, điện giải, đường máu, chống nhiễm trùng,
Phục hồi chức năng phải được bắt đầu càng sớm càng tốt ngay sau đột qụy
Trương lực cơ trở lại bình thường hoặc gần bình thường trước khi thực hiện vận động
Tập và hướng dẫn người bệnh vận động theo các cách mà trước khi bị liệt họ đã làm với các mẫu vận động bình thường, sử dụng các bài tập, các kỹ thuật vận động và các dụng cụ trợ giúp cần thiết phù hợp, có liên quan gần gũi với cuộc sống và sinh hoạt thường ngày của người bệnh.
Các phương pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng
Các kỹ thuật vị thế: Đặt tư thế đúng trên giường (nằm ngửa, nằm nghiêng sang bên lành, nằm nghiêng sang bên liệt), tư thế đúng khi ngồi trên giường, trên ghế hoặc xe lăn…
Vận động trị liệu: Tập vận động thụ động các khớp bên liệt
Khớp vai: Gấp, duỗi, dạng, khép, xoay trong, xoay ngoài
Khớp khuỷu: Gấp, duỗi khuỷu, quay sấp, xoay ngửa cẳng tay.
Khớp cổ tay: Gấp, duỗi, nghiêng trong, nghiêng ngoài khớp cổ tay.
Các ngón tay: Gấp , duỗi, dạng, khép các ngón tay.
Khớp háng: Gấp, duỗi, dạng, khép, xoay trong, xoay ngoài.
Khớp gối: Gấp, duỗi
Khớp cổ chân: Gấp, duỗi
Các ngón chân: Gấp, duỗi, dạng, khép
- Ngôn ngữ trị liệu, hoạt động trị liệu: có thể can thiệp sớm
- Tâm lý trị liệu
- Vận động trị liệu
Tập theo tầm vận động: tập vận động có trợ giúp, vận động chủ động.
Tập vận động ở các tư thế: nằm, ngồi, đứng, đi.
Tập dáng đi
Tập thăng bằng (các tư thế)
Tập vận động với các dụng cụ trợ giúp
Hoạt động trị liệu: Tập thực hiện các hoạt động tự chăm sóc, Tập bắt buộc sử dụng tay liệt, gương trị liệu
Ngôn ngữ trị liệu: Tập nói, giao tiếp (với những bệnh nhân thất ngôn), tập nuốt
Vật lí trị liệu: Nhiệt, điện trị liệu, FES (kích thích điện chức năng),…
Cung cấp dụng cụ chỉnh trực (máng, nẹp,…) và dụng cụ trợ giúp ( khung tập đi, nạng, gậy,…)
Tâm lí trị liệu
Điều trị tại phòng khám Vĩnh Đức
Phòng khám Vĩnh Đức là một trong những phòng khám không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn.
Quý khách hàng có nhu cầu thăm khám, chữa bệnh có thể liên hệ trực tiếp: 0909454347
Hoặc đến địa chỉ: 363 Lê Trọng Tấn, Phường Sơn Kỳ, Tân Phú, Thành Phố Hồ Chí Minh
Giai đoạn hoà nhập (sau bệnh viện)
Tư vấn cho bệnh nhân và gia đình: Phòng ngừa di chứng và tai biến tái phát.
Cải tạo nhà ở và môi trường xung quanh cho phù hợp với bệnh nhân
Các dụng cụ trợ giúp cần thiết cho giai đoạn này: Trợ giúp đi lại, trợ giúp sinh hoạt, trợ giúp làm việc. Tham gia các hoạt động hoà nhập cộng đồng:
Chống phù não (nếu có): Manitol 0,5-5g/lần truyền tĩnh mạch trong 20-30 phút.
Kiểm soát huyết áp:
Trong giai đoạn cấp cứu có thể dùng Labetalol truyền tĩnh mạch với tốc độ 0,5-2mg/phút.
Nicardipin truyền tĩnh mạch 5-15mg/giờ.
Thuốc chống đông và ức chế tiểu cầu với BN thiếu máu não cục bộ:
Aspirin và các thuốc ức chế tiểu cầu.
Thuốc tiêu huyết khối chỉ được dùng khi: t-PA (tissue Plasminogen Activator) được chỉ định với liều 0,9mg/kg tiêm thẳng tĩnh mạch 10% tổng liều sau đó truyền tĩnh mạch 90% liều còn lại trong 01 giờ. Liều tối đa không quá 90mg.
Thuốc bảo vệ thần kinh: Cerebrolysin, Galatamin, Nootropyl, Citicolin,p Tanakan
Điều trị co cứng cơ:
Thuốc uống (Baclofen, Seduxen, Dantrolene…).
Thuốc tiêm (tiêm Botolinum toxin nhóm A hoặc nhóm B, phong bế thần kinh bằng Phenol 5% hoặc Alcohol).
Thuốc điều trị trầm cảm (nếu có)
Phòng ngừa tai biến mạch máu não
Phòng ngừa theo nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ, cụ thể là:
Thay đổi lối sống; loại bỏ các yếu tố nguy cơ như không hút thuốc, không uống rượu
Ăn uống điều độ
Tăng cường vận động thể lực, thể dục thể thao
Sống vui vẻ tránh căng thẳng
Phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh đái tháo đường, tim mạch, huyết áp
Sau khi ra viện bệnh nhân được tiếp tục theo dõi và phục hồi chức năng tại nhà trong chương trình Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng. Bệnh nhân cần được khám lại 06 tháng một lần tại các cơ sở phục hồi chức năng gần nhất.
